Cơ hội và thách thức cho thị trường xe điện Việt Nam khi ưu đãi lệ phí trước bạ kết thúc

Ô tô điện: Nỗi lo giá tăng cao khi ưu đãi lệ phí trước bạ kết thúc

Chỉ còn chưa đầy 1 năm nữa, chính sách ưu đãi lệ phí trước bạ 0% cho xe điện sẽ chính thức kết thúc vào ngày 1/3/2025.

Theo quy định tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP của Chính phủ, sau khi ưu đãi kết thúc, ô tô điện sẽ phải chịu mức lệ phí trước bạ lần đầu bằng 50% so với xe chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi.

Điều này được dự đoán sẽ là một thách thức lớn cho sự phát triển của thị trường xe điện tại Việt Nam trong thời gian tới.

Hiện nay, Việt Nam đang chứng kiến sự phát triển của thị trường xe ô tô điện, với khoảng 8 thương hiệu đang hoạt động và cung cấp các dòng xe thuần điện tại đây.

Các thương hiệu này bao gồm VinFast, Wuling, Hyundai, Rolls Royce, Mercedes, Audi, Porsche, và Haima. Đồng thời, dự kiến trong tương lai gần, sẽ có thêm một số thương hiệu từ Trung Quốc gia nhập thị trường này.

Theo thông tin từ Cục Đăng kiểm Việt Nam, đến cuối năm 2023, số lượng xe ô tô điện đã lăn bánh trên đường đã vượt qua con số 22.000, đại diện cho khoảng 0,4% tổng số lượng xe ô tô đang hoạt động trên toàn quốc.

Dựa trên các tính toán, dự kiến khi lệ phí trước bạ tăng, người tiêu dùng mua các loại ô tô điện từ 9 chỗ ngồi trở xuống sẽ phải chi thêm ít nhất là 10 triệu đồng để lăn bánh.

Điều này áp dụng cho cả các mẫu xe có giá rẻ nhất (khoảng 900 triệu đồng) đến những mẫu xe cao cấp nhất hiện nay.

Những ưu đãi ngắn ngủi

Hiện nay, các ô tô điện từ 9 chỗ ngồi trở xuống được hưởng ưu đãi từ Chính phủ, bao gồm miễn lệ phí trước bạ trong 3 năm từ 1/3/2022 đến 28/2/2025 và thuế tiêu thụ đặc biệt 3% từ 1/3/2022 đến 28/2/2027.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp đánh giá rằng mức ưu đãi này vẫn còn khiêm tốn so với nhiều quốc gia khác trong khu vực.

Dự kiến lệ phí trước bạ sẽ tăng sau 11 tháng nữa, tạo ra một thách thức lớn đối với thị trường ô tô điện.

Giá thành sản xuất của ô tô điện vẫn cao hơn so với các loại xe sử dụng động cơ đốt trong, và hạ tầng cho ô tô điện vẫn chưa được phát triển đầy đủ.

Để khuyến khích người tiêu dùng chuyển sang sử dụng ô tô điện, cần có những chính sách ưu đãi lớn, đồng bộ và bền vững. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa có hệ thống chính sách như vậy.

Theo các doanh nghiệp, việc miễn lệ phí trước bạ 0% chỉ trong vòng 3 năm là quá ngắn để thúc đẩy thị trường ô tô điện.

Tầm nhìn xa

Tại nhiều quốc gia, chính sách ưu đãi cho xe điện được thiết lập đồng bộ và có tầm nhìn dài hạn. Cơ bản, có 4 nhóm chính sách được áp dụng, bao gồm: ưu đãi cho nhà sản xuất; trợ cấp cho người mua xe; hỗ trợ phát triển hạ tầng xe điện và các thủ tục hành chính ưu tiên cho xe điện.

Ở Trung Quốc, với mục tiêu khuyến khích sử dụng ô tô điện và thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô năng lượng mới, Chính phủ đã thực hiện nhiều chính sách ưu đãi.

Nhờ vào những khoản hỗ trợ "hào phóng" này từ chính phủ mà thị trường ô tô điện tại Trung Quốc đã phát triển mạnh mẽ.

Theo ông Nguyễn Minh Đồng, Giám đốc Công ty Công nghệ Đức Việt tại TP Hồ Chí Minh, trong giai đoạn đầu của việc phát triển xe điện, Chính phủ cần phải có các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, và không nên tăng thuế hoặc phí.

Việc tăng thuế chỉ nên xảy ra khi thị trường xe điện đã phát triển, và lựa chọn tối ưu là khi doanh số bán hàng của xe điện vượt qua xe sử dụng nhiên liệu như xăng, dầu.

Ông Bùi Văn Hữu, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Ô tô TMT, đã phát biểu rằng Chính phủ cần thiết phải áp dụng các chính sách ưu đãi và hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho ngành xe điện.

Dự báo đến năm 2030, Việt Nam sẽ cần khoảng 1 triệu xe mỗi năm để đáp ứng nhu cầu trong nước. Nếu ngành công nghiệp ô tô trong nước không đủ sức đáp ứng, Việt Nam sẽ phải chi hàng năm khoảng 10-12 tỷ USD để nhập khẩu xe nguyên chiếc để phục vụ người tiêu dùng. 

Nếu chính sách ưu đãi của Việt Nam được ban hành muộn màng và không đủ mạnh mẽ, tỷ lệ nhập khẩu xe sẽ tăng cao, gây ra tình trạng thâm hụt thương mại trong ngành ô tô. Điều này có thể khiến Việt Nam bỏ lỡ cơ hội để phát triển ngành công nghiệp xe điện.