Đại biểu đề xuất bỏ bảo hiểm xe máy bắt buộc vì “mua cho có, bồi thường khó”

Theo Đại biểu Quốc hội, chi trả bồi thường bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới (bảo hiểm xe máy) cần tương xứng với quyền lợi của người dân.

Cần giải pháp cụ thể củng cố niềm tin của người dân đối với loại hình bảo hiểm bắt buộc

Thảo luận tổ tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV về các dự án luật, trong đó có dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Duy Minh (Đoàn Đà Nẵng) cho biết, việc chi trả tiền bồi thường bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới là vấn đề được cử tri đặc biệt quan tâm.

Theo ông Minh, qua nghiên cứu số liệu, tỉ lệ chi trả hiện nay rất thấp, điều này đã nhiều lần được các đại biểu nêu tại các kỳ họp trước.

"Theo thống kê đến tháng 11.2024, doanh thu từ loại hình bảo hiểm này đạt 736 tỉ đồng, nhưng tổng số tiền chi trả chỉ khoảng 28,5 tỉ đồng, tương đương 4%. Con số này thấp hơn rất nhiều so với thông lệ quốc tế trong lĩnh vực bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới", ông Minh dẫn chứng.

Với tỉ lệ chi trả thấp như vậy, Đại biểu Quốc hội cho rằng, niềm tin của người dân vào loại hình bảo hiểm bắt buộc đang bị suy giảm. Nhiều cử tri đề nghị cần nghiên cứu bỏ quy định bắt buộc, do việc thẩm định, xác định thiệt hại của doanh nghiệp bảo hiểm còn thiếu khách quan.

Cử tri cũng mong muốn có cơ chế kiểm định độc lập để bảo đảm giá trị thiệt hại và mức bồi thường được xác định công bằng, thỏa đáng hơn.

Đại biểu Nguyễn Duy Minh cho biết thêm, mặc dù Bộ Tài chính đã có những điều chỉnh trong quy định, nhưng trên thực tế, người dân vẫn phải chờ từ 1-2 tháng mới nhận được tiền bồi thường.

Dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) có đề cập việc cắt giảm thủ tục hành chính, song theo ông Minh, những thay đổi này mới chỉ tạo thuận lợi ở khâu quản lý, chưa thực sự giải quyết được vướng mắc trong khâu chi trả cho người dân.

Từ thực tế trên, ông Minh kiến nghị Bộ Tài chính cần có giải pháp cụ thể trong các văn bản hướng dẫn dưới luật để tháo gỡ bất cập, củng cố niềm tin của người dân đối với loại hình bảo hiểm bắt buộc.

Đồng thời, ông đề xuất Bộ Tài chính nên công khai tỉ lệ bồi thường và số vụ việc được chi trả trên Cổng Thông tin điện tử của bộ, giúp người dân dễ dàng theo dõi và giám sát.

"Việc minh bạch thông tin không chỉ giúp củng cố lòng tin của người dân, mà còn góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật giao thông. Khi xảy ra rủi ro, người tham gia bảo hiểm cần được đảm bảo quyền lợi một cách tương xứng và công bằng", Đại biểu Nguyễn Duy Minh nhấn mạnh.

Bảo hiểm xe máy bắt buộc hiện nay chưa thực sự phát huy được vai trò

Trao đổi với Báo Lao Động, luật sư Hoàng Tùng (Viện Nghiên cứu chính sách pháp luật và phát triển) cho rằng, loại hình bảo hiểm xe máy bắt buộc hiện nay chưa thực sự phát huy được vai trò và mục đích bảo đảm quyền lợi cho người tham gia. Nguyên nhân chủ yếu nằm ở quy trình, thủ tục bồi thường còn quá phức tạp, gây khó khăn cho người thụ hưởng.

Theo quy định hiện hành, khi xảy ra tai nạn giao thông, chủ xe cơ giới phải ngay lập tức thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm; đồng thời tích cực cứu chữa, hạn chế thiệt hại về người và tài sản, bảo vệ hiện trường và báo cho cơ quan công an hoặc chính quyền địa phương.

Đặc biệt, người tham gia bảo hiểm phải hoàn thiện hồ sơ yêu cầu bồi thường gồm: giấy phép lái xe, giấy ra viện, hồ sơ bệnh án, hóa đơn sửa chữa, thay thế phụ tùng tại cơ sở được doanh nghiệp bảo hiểm chỉ định...

"Tất cả các giấy tờ chứng minh đó phải hợp pháp thì cơ quan bảo hiểm mới tiến hành thanh toán. Điều này khiến thủ tục trở nên rất rườm rà, gây trở ngại lớn cho người dân", luật sư Hoàng Tùng phân tích.

Theo ông Tùng, thực tế cho thấy việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc chưa đạt được mục tiêu bảo vệ quyền lợi người tham gia, trong khi lại phát sinh nguy cơ sai phạm, trục lợi bảo hiểm.

"Thay vì bắt buộc người dân mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự, các cơ quan chức năng nên xem xét sửa đổi quy định, tiến tới loại bỏ tính bắt buộc, đồng thời xây dựng lộ trình phù hợp để triển khai chính sách bảo hiểm tự nguyện, minh bạch và hiệu quả hơn", ông đề xuất.