Để xe phải chờ quá 15 phút, trạm thu phí sẽ bị phạt 70 triệu đồng

Từ 1/3/2026, đơn vị vận hành trạm thu phí sẽ bị phạt tới 70 triệu đồng, gấp 7 lần mức cũ, nếu để ôtô ùn tắc 750 m trở lên hoặc để thời gian qua trạm của một xe lâu hơn 15 phút.

Đây là quy định mới tại Nghị định 336/2025/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đường bộ, hiệu lực từ 1/3/2026.

Nghị định mới thay thế quy định hiện hành tại Nghị định 100/2019 và Nghị định 168/2024, tăng mức phạt với tất cả vi phạm về thanh toán điện tử giao thông đường bộ, hoạt động trạm thu phí đường bộ (BOT).

Hiện, nhiều quy định với đơn vị quản lý, khai thác, vận hành BOT nằm rải rác ở các điều 14, 15 của Nghị định 100, với tiền phạt dao động 8-40 triệu đồng, tùy hành vi. Mức cao nhất 70 triệu đồng chỉ áp dụng trong trường hợp "đã sai nhưng chây ì không khắc phục".

Song tại Nghị định 336, các sai phạm đã được gom lại tập trung quy định tại Điều 15 và mức phạt 70 triệu đồng sẽ được áp dụng ngay khi xảy ra sai phạm.

Dưới đây là bảng tóm tắt thay đổi mức phạt.

Để xe chờ quá 15 phút, trạm thu phí đường bộ sẽ bị phạt 70 triệu đồng
Để áp dụng phạt về hành vi vận hành không tốt, dẫn tới ùn tắc, Nghị định 100 nêu cả tiêu chí về số lượng xe (100-150 xe) lẫn chiều dài (750-1.000 m). Trong thực tế, việc đếm chính xác số lượng xe trên một làn khi đang ùn tắc là rất khó khăn và dễ gây tranh cãi pháp lý.

Nghị định 336 đã loại bỏ việc đếm xe và chỉ giữ lại tiêu chí chiều dài dòng xe, trên 750 m. Đây là tiêu chí dễ dàng xác định qua các mốc lộ giới hoặc camera giám sát, giúp việc xử phạt các trạm BOT trở nên khả thi và chính xác hơn.

Nghị định mới cũng thiết lập "trần cứng" cho cả thời gian và chiều dài ùn tắc. Khi ở Nghị định 100, các ngưỡng vi phạm có 3 thang xử phạt tăng tương ứng số xe và thời gian chờ đợi: Xe chờ càng lâu, hàng ùn tắc càng dài, đơn vị vận hành quản lý càng bị xử nặng. Mức cao nhất 40 triệu đồng được áp dụng khi có trên 200 xe chờ, hàng chờ qua trạm dài trên 2 km, hoặc xe bất kỳ qua trạm mất trên 30 phút.

Mức 50-70 triệu đồng chỉ áp dụng khi xảy ra ùn tắc nhưng không áp dụng biện pháp khắc phục, theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước.

Nghị định 336 thiết lập giới hạn: Hàng xe chờ dài trên 750 m hoặc xe bất kỳ phải đợi trên 15 phút là trạm BOT đã vi phạm. Và ngay khi vi phạm, trạm đã phải chịu mức nặng nhất.

Thay đổi này bắt kịp những đổi mới khoa học công nghệ đã được áp dụng những năm qua, khi từ 1/8/2022, tất cả cao tốc tại Việt Nam bắt buộc áp dụng hình thức thu phí không dừng thay vì thu tiền mặt như trước đây, rút ngắn đáng kể thời gian qua trạm.

Mức phạt mới sẽ là công cụ pháp lý mạnh mẽ để buộc các trạm thu phí phải nâng cấp công nghệ ETC và cải thiện quy trình vận hành nếu không muốn đối mặt với những hình phạt nặng khi đã có công nghệ hiện đại, vẫn để xảy ra ùn tắc.

Siết hoạt động quản lý, báo cáo tài chính của BOT

Tại điều 10, Nghị định 336/2025/NĐ-CP đã thiết lập chế tài mới, siết chặt toàn diện chế độ minh bạch tài chính và báo cáo với các trạm thu phí. So với Nghị định 100/2019/NĐ-CP vốn chủ yếu tập trung vào việc chống ùn tắc giao thông, Nghị định mới chuyển mũi nhọn sang việc kiểm soát dòng tiền, chế độ báo cáo, quản lý tài chính và an ninh dữ liệu số.

Ví dụ, nghị định 336 quy định, đơn vị quản lý vận hành BOT bị phạt tới 50 triệu đồng nếu không công khai số thu hàng ngày, số tiền các phương tiện còn nợ tại từng trạm thu phí; hoặc không báo cáo doanh thu hoặc báo cáo không đầy đủ, không đúng thời gian theo quy định.

Trước đây, tại Nghị định 100, việc công khai doanh thu hàng ngày chưa được pháp lý hóa thành một hành vi vi phạm hành chính có khung phạt tiền riêng biệt. Việc bắt buộc công khai số tiền nợ của phương tiện giúp ngăn chặn tình trạng "nhập nhèm" trong đối soát dữ liệu giữa chủ đầu tư và các đơn vị cung cấp dịch vụ ETC.

Quy định mới cũng buộc các doanh nghiệp BOT phải có hệ thống kế toán và truyền dữ liệu theo thời gian thực về cơ quan quản lý nhà nước. Việc "báo cáo không đầy đủ" giờ đây không chỉ là lỗi nghiệp vụ mà sẽ là hành vi vi phạm phải chịu phạt. Điều này góp phần giúp cơ quan quản lý Nhà nước kiểm soát chính xác thời gian thu phí hoàn vốn của dự án.

Trong tất cả vi phạm có thể bị xử phạt của tổ chức vận hành BOT, tiền phạt nặng nhất 80-100 triệu đồng cũng dành cho vi phạm lĩnh vực tài chính. Cụ thể, mức phạt này sẽ dành cho 2 lỗi: Không quản lý số tiền trong tài khoản thu tiền sử dụng đường bộ độc lập và tách biệt với các khoản tiền khác của nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền sử dụng đường bộ; Sử dụng sai mục đích tiền trong tài khoản thu tiền sử dụng đường bộ.

Nghị định 336 cũng lần đầu tiên đưa các hành vi xâm nhập trái phép phần mềm thanh toán ETC vào khung xử lý hành chính nghiêm khắc. Các hành vi xâm nhập hoặc tìm cách xâm nhập, phá hoại, đánh cắp dữ liệu hoặc làm thay đổi trái phép chương trình phần mềm, dữ liệu điện tử sử dụng trong thanh toán điện tử giao thông đường bộ sẽ bị phạt 10-20 triệu đồng (với cá nhân) và gấp đôi với tổ chức vi phạm.

Đây là thay đổi mang tính quan trọng, thừa nhận hệ thống thu phí không dừng là một phần hạ tầng số trọng yếu của quốc gia. Yêu cầu đặt ra là các đơn vị vận hành không chỉ phải quản lý trạm mà còn phải chịu trách nhiệm bảo mật dữ liệu cá nhân và tài khoản giao thông của hàng triệu người dân.

Theo số liệu hồi tháng 7 của Cục Đường bộ, cả nước hiện có 54 dự án thu phí dịch vụ đường bộ. Tính lũy kế đến hết tháng 7-2025, tổng số thu phí các trạm BOT đạt hơn 8.112 tỷ đồng, tức hơn 38 tỷ đồng mỗi ngày; tổng lưu lượng xe đạt hơn 126,8 triệu lượt.