Cơ hội sở hữu xe hơi giảm đi: Lệ phí trước bạ có thể tăng gấp đôi?

Tháng 6/2024, ô tô lắp ráp trong nước đã tăng doanh số để đón "sóng" chính sách giảm lệ phí trước bạ; tổng doanh số ô tô bán ra tăng 3% so với tháng trước và 12% so với cùng kỳ năm 2023, trong đó doanh số xe lắp ráp trong nước tăng 8% so với tháng trước.

Tuy nhiên, nếu chính sách giảm lệ phí trước bạ ô tô không được thông qua thì liệu có ảnh hưởng đến doanh số?

Trong tờ trình mới nhất gửi Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất cân nhắc không giảm lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Nguyên nhân là nhiều bộ ngành lo ngại việc giảm 50% lệ phí trước bạ với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước sẽ vi phạm cam kết quốc tế.

Bộ Tài chính đã đánh giá cụ thể tác động của việc giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ (LPTB) đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước và việc vi phạm các cam kết quốc tế, đồng thời đề xuất hai phương án:

Phương án 1: Cân nhắc không thực hiện giảm mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.

Phương án 2: Giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước trong 6 tháng.

Từ năm 2020 đến cuối năm 2023, Chính phủ đã ba lần ban hành chính sách giảm 50% phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, mỗi lần áp dụng trong 6 tháng.

Từ năm 2020 đến hết năm 2022, dịch COVID-19 bùng phát và nhanh chóng lan rộng ra toàn cầu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) toàn cầu. Mặc dù đến năm 2023 dịch COVID-19 cơ bản được kiểm soát, nền kinh tế Việt Nam vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của lạm phát và bối cảnh kinh tế chưa thể phục hồi. Ngành sản xuất và lắp ráp ô tô trong nước cũng chịu ảnh hưởng nặng nề, với sự đứt gãy chuỗi cung cầu, tình hình sản xuất và kinh doanh suy giảm, và nhiều doanh nghiệp cạn kiệt nguồn vốn.

Để hỗ trợ ngành sản xuất và lắp ráp ô tô trong nước phục hồi, Bộ Tài chính đã xây dựng và trình Chính phủ ban hành các Nghị định giảm mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, phù hợp với bối cảnh KT-XH từng giai đoạn. Quá trình triển khai chính sách giảm lệ phí trước bạ trong những năm qua đã đạt được các mục tiêu đề ra, có tác động tích cực đối với người tiêu dùng, nhà sản xuất và phân phối ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, cũng như đối với nền kinh tế nói chung.

Sau khi Bộ Tài chính đề xuất giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất và lắp ráp trong nước từ 1/8/2024 đến 31/1/2025, nhiều người cho rằng nếu chính sách này được phê duyệt, nó sẽ tạo ra một "cú hích" mạnh mẽ cho ngành ô tô. Chính sách này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sức mua, tạo điều kiện cho việc tái sản xuất, phục hồi chuỗi cung ứng, và làm tăng tốc độ tăng trưởng của ngành sản xuất ô tô trong nước.

Khi chính sách được thông qua, nhiều người dân và doanh nghiệp ô tô đang hy vọng đây sẽ là yếu tố quan trọng giúp kích thích nhu cầu thị trường trong nửa quý 3 và quý 4 năm 2024.

Theo số liệu từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số bán ô tô của các thành viên trong tháng 6/2024 đạt 26.575 xe, tăng 3% so với tháng trước và 12% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, doanh số xe lắp ráp trong nước đạt 12.962 xe, tăng 8% so với tháng trước, trong khi doanh số xe nhập khẩu đạt 13.613 chiếc, giảm 1% so với tháng 5.

Tính đến nửa đầu năm 2024, theo báo cáo của VAMA, tổng doanh số thị trường vẫn thấp hơn 2% so với cùng kỳ năm 2023, với hơn 134.880 xe được bán ra. Trong đó, doanh số ô tô lắp ráp trong nước giảm 15% (đạt 67.849 xe) so với cùng kỳ năm trước, trong khi doanh số xe nhập khẩu tăng 16% (đạt 67.035 xe).

Có thể nhận định rằng một trong những nguyên nhân chính giúp doanh số ô tô lắp ráp trong nước tăng trong tháng 6 là do thông tin về việc "có thể từ 1/7/2024, Chính phủ áp dụng giảm 50% lệ phí trước bạ." Sau đó, khi Bộ Tài chính tiếp tục trình chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ áp dụng từ 1/8/2024 đến hết tháng 1/2025, nhiều doanh nghiệp và đại lý đã lập kế hoạch tăng sản lượng xe để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Bên cạnh đó, nhiều khách hàng đã tranh thủ đăng ký đặt cọc trước để hưởng các chính sách giảm giá xe từ hãng và đại lý, đồng thời chờ Chính phủ ban hành chính sách giảm lệ phí trước bạ mới để hoàn tất thủ tục và lấy biển số.

Tuy nhiên, gần đây Bộ Tài chính đã gây bất ngờ với đề xuất cân nhắc không giảm phí trước bạ cho ô tô trong nước. Điều này có thể khiến các hãng và đại lý "loay hoay" trong việc tính toán các bước tiếp theo để tăng doanh thu cuối năm. Nếu các doanh nghiệp đã gia tăng sản lượng xe để đón "làn sóng" giảm lệ phí trước bạ, họ sẽ phải tìm cách giải quyết vấn đề này như thế nào?

Anh Nguyễn Tuấn Anh, chủ một đại lý xe tại Hà Nội, chia sẻ rằng nếu Chính phủ không thực hiện giảm 50% phí trước bạ, ngành xe có thể gặp khó khăn trong năm nay. Thông tin về việc giảm phí từ 1/8 đã khiến thị trường xe trở nên sôi động hơn, với nhiều khách hàng đến cửa hàng để hỏi và mua xe. Nhưng nếu chính sách không được thực hiện, lượng khách này có thể giảm hoặc trở nên do dự hơn trước khi quyết định mua xe.

"Bên cạnh đó, nhiều đại lý đã chuẩn bị cho việc tăng cường nhân viên kinh doanh và kế hoạch tăng số lượng xe vào dịp cuối năm để đáp ứng nhu cầu cao hơn khi có giảm phí trước bạ. Nếu chính sách giảm phí không được thực hiện, điều này có thể ảnh hưởng lớn đến các đơn vị kinh doanh xe và có thể dẫn đến tình trạng tồn kho từ năm này qua năm mới," anh Tuấn Anh cho biết.

Trong khi đó, anh Nguyễn Xuân Minh tại Đống Đa, Hà Nội, cho biết: "Nghe thông tin về việc giảm thuế trước bạ từ 1/8, tôi đã đặt cọc xe để hưởng ưu đãi của đại lý và chờ đến tháng 8 để giảm thêm phí trước bạ. Nhưng nếu không giảm, tôi sẽ phải chi thêm một khoản để làm biển số."

Hiện nay, nhiều hãng xe cũng triển khai các chính sách ưu đãi để kích cầu thị trường. Trong tháng 7/2024, Toyota Việt Nam triển khai chương trình hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ cho khách hàng mua ba mẫu xe lắp ráp, gồm Vios, Veloz Cross, và Avanza Premio, với số tiền hỗ trợ từ 23-33 triệu đồng tùy mẫu xe và phiên bản.

Honda Việt Nam cũng thực hiện chương trình hỗ trợ từ 50% đến 100% lệ phí trước bạ với khách hàng mua hai mẫu xe lắp ráp là City và CR-V trong tháng 7 năm nay. Trong đó, Honda City RS và CR-V L được giảm 50%, còn City L/G và CR-V G được giảm tới 100%.

Nếu cộng với việc giảm 50% phí trước bạ và các ưu đãi từ hãng, đại lý, thị trường ô tô cuối năm sẽ trở nên sôi động hơn và cải thiện doanh số của nhiều hãng xe.