Ắc quy axit chì là gì? Các thông tin cơ bản về ắc quy axit chì

Ắc quy axit chì là nguồn năng lượng quen thuộc nhưng không phải ai cũng hiểu rõ. Từ xe máy, ô tô đến các hệ thống điện dự phòng, loại ắc quy này đóng vai trò không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Vậy ắc quy axit chì là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động ra sao? Làm thế nào để kéo dài tuổi thọ và sử dụng an toàn? Hãy cùng chúng tôi khám phá chi tiết về loại ắc quy phổ biến này.

Ắc quy axit chì là gì?

Ắc quy axit chì là loại ắc quy có thể sạc lại được, sử dụng phản ứng hóa học giữa chì và axit sunfuric để tạo ra điện năng. Đây là loại ắc quy phổ biến nhất trên thị trường nhờ giá thành phải chăng và khả năng cung cấp dòng điện lớn.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của ắc quy axit chì

Axit ắc quy chì thường được sử dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng, từ xe hơi đến hệ thống lưu trữ năng lượng. Dưới đây là cấu tạo cơ bản và nguyên lý hoạt động của ắc quy chì như sau:  

Cấu tạo của ắc quy axit chì

Cấu trúc của ắc quy chì bao gồm hai thành phần chính: Bản cực chì và dung dịch axit sulfuric. 

Bản cực:

• Bản cực dương (+): Được làm từ oxit chì (PbO2), thường có màu nâu sẫm.
• Bản cực âm (-): Được làm từ chì xốp (Pb), có màu xám.
• Số lượng bản cực: Mỗi ngăn (cell) của ắc quy chứa nhiều bản cực dương và âm xếp xen kẽ nhau, được ngăn cách bởi các tấm ngăn. Số lượng bản cực càng nhiều, dung lượng ắc quy càng lớn.

Dung dịch axit sunfuric (chất điện phân):

• Thành phần: Dung dịch axit sunfuric (H2SO4) loãng, với tỷ trọng thường dao động từ 1.260 đến 1.280 g/ml (tương đương 35-37% nồng độ axit).
• Vai trò: Chất điện phân là môi trường diễn ra các phản ứng hóa học tạo ra điện năng, đồng thời giúp dẫn điện giữa các bản cực.

Nguyên lý hoạt động của ắc quy axit chì

Ắc quy axit chì hoạt động dựa trên phản ứng hóa học giữa chì và axit sunfuric. Khi khởi động xe hay sử dụng điện, ắc quy xả điện. Lúc này, axit sunfuric (H2SO4) phản ứng với chì ở cả hai bản cực, tạo thành chì sunfat (PbSO4) và giải phóng electron. Các electron này di chuyển từ cực âm (-) sang cực dương (+) qua mạch ngoài, tạo ra dòng điện cho xe hoạt động.

Khi sạc ắc quy, quá trình này diễn ra ngược lại. Dòng điện từ bộ sạc sẽ đi vào ắc quy, khiến chì sunfat (PbSO4) chuyển hóa trở lại thành chì (Pb) ở cực âm và oxit chì (PbO2) ở cực dương. Đồng thời, axit sunfuric cũng được tái tạo, khôi phục nồng độ ban đầu.

Điện áp của một ắc quy axit chì khi được sạc đầy thường nằm trong khoảng 12.6 - 12.8V. Mỗi ngăn (cell) của ắc quy có điện áp khoảng 2.1V, ắc quy 12V thường có 6 ngăn.

Phân loại ắc quy axit chì

Ắc quy axit chì được phân thành hai loại phổ biến là ắc quy axit chì hở khí và ắc quy axit chì kín khí:

• Ắc quy axit chì hở khí (hay còn gọi là ắc quy nước): Loại này có thể châm thêm nước cất khi dung dịch axit bị hao hụt. Ưu điểm là giá thành rẻ, tuy nhiên cần bảo dưỡng thường xuyên và tuổi thọ không cao.
• Ắc quy axit chì kín khí: Loại này không cần bảo dưỡng, tuổi thọ cao hơn và an toàn hơn ắc quy hở khí. Có hai loại ắc quy kín khí phổ biến là:
  • Ắc quy AGM: Có khả năng phóng điện cao, thích hợp cho các dòng xe có nhiều thiết bị điện tử.
  • Ắc quy Gel: Có khả năng chịu rung lắc tốt, phù hợp cho các dòng xe thường xuyên di chuyển trên địa hình xấu. 

Ưu điểm và nhược điểm của ắc quy axit chì

Để hiểu rõ hơn về ắc quy chì thì dưới đây là một số ưu và nhược điểm để bạn có cái nhìn tổng quan về chúng:  

Ưu Điểm:

• Ắc quy axit chì có giá thành rẻ và dễ dàng tìm thấy trên thị trường.
• Nếu sử dụng đúng cách, loại ắc quy này có độ bền cao.
• Số lần sạc cho ắc quy axit chì khá ít, thuận tiện cho người sử dụng.
• Ắc quy axit chì có thể trữ một lượng điện lớn.

Nhược Điểm:

• Ắc quy axit chì không thể lưu trữ trong môi trường phóng điện.
• Ắc quy dễ bị thoát nhiệt ra ngoài nếu sử dụng hoặc sạc không đúng cách.
• Trong quá trình vận chuyển, dung dịch axit dễ bị tràn, gây ô nhiễm môi trường.

Ứng dụng của ắc quy axit chì

Hiện nay, việc sử dụng ắc quy chì đã trở nên rất phổ biến bằng cách áp dụng chúng vào một số lĩnh vực sau đây:  

Trong xe cộ

Ắc quy axit chì là nguồn cung cấp năng lượng chính cho hệ thống khởi động của các loại xe hơi, xe máy, và các phương tiện khác. Nó cũng cung cấp nguồn năng lượng cho các hệ thống điện tử và tiện ích trong xe như đèn, máy sưởi, máy lạnh,…  

Trong công nghiệp

Ứng dụng phổ biến của ắc quy axit chì trong công nghiệp bao gồm việc sử dụng trong hệ thống nguồn dự phòng cho các thiết bị cần nguồn năng lượng liên tục như máy tính, hệ thống viễn thông, hệ thống UPS, và nhiều hệ thống máy móc khác.  

Trong gia đình

Trong gia đình, ắc quy axit chì thường được sử dụng cho các thiết bị cần nguồn dự phòng như hệ thống lưu trữ năng lượng dự phòng (UPS) để đảm bảo nguồn điện ổn định khi có cúp điện.  

Bảo dưỡng và bảo quản ắc quy axit chì

Bảo dưỡng và bảo quản ắc quy axit chì đòi hỏi sự chú ý đặc biệt để đảm bảo hiệu suất hoạt động lâu dài và an toàn cho người sử dụng. Để bình ắc quy chì được sử dụng lâu thì chúng tôi đã đưa ra một số bước hướng dẫn chi tiết mà bạn có thể thực hiện:  

Bảo dưỡng định kỳ ắc quy axit chì

• Kiểm tra mức nước: Nước trong ắc quy axit chì cần được kiểm tra định kỳ, khoảng mỗi 1 đến 3 tháng một lần, tùy thuộc vào điều kiện sử dụng. Nếu mức nước thấp, hãy thêm nước cất để đảm bảo ắc quy không bị khô.
• Kiểm tra mức điện áp: Sử dụng bộ đo điện áp để kiểm tra mức điện áp của ắc quy. Nếu điện áp quá thấp, có thể cần sạc lại ắc quy.
• Kiểm tra kẹp và đầu cực: Đảm bảo rằng kẹp và đầu cực của ắc quy không bị ăn mòn hoặc oxy hóa. Nếu có vết ăn mòn, hãy lau sạch bằng dung dịch nước muối.
• Sạc lại ắc quy: Nếu mức điện áp thấp, sạc lại ắc quy bằng sạc điện phù hợp.
• Kiểm tra vết rò rỉ: Kiểm tra xem có vết rò rỉ axit từ ắc quy không. Nếu có, phải xử lý ngay để tránh nguy cơ an toàn và hao mòn ắc quy.
• Kiểm tra kết nối: Kiểm tra kết nối của ắc quy với hệ thống điện của xe hoặc thiết bị khác để đảm bảo chúng chắc chắn và không bị oxy hóa.

Cách bảo quản ắc quy axit chì

• Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát: Tránh để ắc quy ở nơi có nhiệt độ quá cao hoặc quá lạnh, vì điều này có thể làm giảm tuổi thọ và hiệu suất của nó.
• Giữ ắc quy sạch sẽ: Xoáy các đầu cực của ắc quy thường xuyên để loại bỏ bụi và các tạp chất, giúp giảm nguy cơ tiếp xúc dẫn đến sự giảm hiệu suất hoặc hỏng hóc.  
• Sạc đúng cách: Sạc ắc quy theo hướng dẫn của nhà sản xuất và sử dụng bộ sạc phù hợp. Tránh sạc quá lâu, điều này có thể làm hỏng ắc quy.
• Tái chế đúng cách: Khi không còn sử dụng được nữa, hãy tái chế ắc quy theo quy định để tránh gây hại cho môi trường.

Tổng hợp một số câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp liên quan đến bình ắc quy axit chì như:  

Ắc quy axit chì có thể tái chế được không?

Ắc quy axit chì có thể tái chế được. Quá trình tái chế này thường bao gồm việc tái chế các thành phần chính của ắc quy như chì, axit sulfuric và nhựa. Quá trình tái chế này sẽ  giúp giảm thiểu sự lãng phí và ô nhiễm cho môi trường.  

Làm thế nào để kéo dài tuổi thọ của ắc quy axit chì?

Để kéo dài tuổi thọ của ắc quy axit chì, thì có một số biện pháp bạn có thể thực hiện như: bảo dưỡng định kỳ, tránh để ắc quy cạn kiệt hoàn toàn, bảo quản đúng cách và tránh để tiếp xúc với nhiệt độ quá cao hay quá thấp.  

Như vậy, ắc quy axit chì không chỉ là một thành phần cần thiết trong hệ thống điện của các phương tiện giao thông hiện đại, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn năng lượng liên tục.   

Để đảm bảo hiệu suất và tuổi thọ của ắc quy, việc bảo dưỡng và bảo quản đúng cách là không thể phủ nhận. Qua việc thực hiện các biện pháp đơn giản mà chúng ta có thể kéo dài tuổi thọ và duy trì hiệu suất ổn định cho ắc quy, giúp tiết kiệm chi phí và giữ cho hệ thống điện hoạt động một cách hiệu quả. 

Có thể hữu ích cho bạn 

Ắc quy chì axit VRLA kiểu có van điều chỉnh là gì? Có mấy loại? 

Axit châm bình ắc quy là axit gì? Cách tự châm axit 

Trên đây là tất cả những thông tin liên quan đến câu hỏi ắc quy axit chì là gì?. Để tiếp tục theo dõi những tin tức thú vị và mới nhất, hãy đến với Dragon Auto. Chúng tôi sẽ luôn cập nhật thông tin một cách nhanh chóng và chính xác.