Câu tuyên bố của Chủ tịch Tập Cận Bình từ 10 năm trước về xe điện đã trở thành sự thật

Hình ảnh xe Trung Quốc "nhái" đã lùi xa. Thay vào đó, họ đang tạo dựng vị thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế

Gần đây, khoảng 10 năm trước, khi đánh giá một loạt sedan hạng sang của SAIC, Tổng Bí thư Trung Quốc Xi Jinping đã gây bất ngờ khi đưa ra một số nhận định quan trọng, điều này sau đó đã trở thành hướng dẫn cho ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc.

Theo thông tin được trích dẫn từ tờ Xinhua News của Trung Quốc, vào năm 2014, Tổng Bí thư Xi đã khẳng định rằng để Trung Quốc trở thành một cường quốc ô tô, điều quan trọng là phải tập trung vào phát triển xe chạy bằng nhiên liệu thay thế như xe điện.

Sự khởi đầu mạnh mẽ và ưu thế vượt trội trong lĩnh vực xe điện so với các đối thủ, là chìa khóa để các hãng xe Trung Quốc có thể cạnh tranh toàn cầu.

Vào năm 2014, chỉ có khoảng 75.000 xe điện hoặc hybrid được bán tại Trung Quốc, trong khi số lượng xe xuất khẩu đạt 533.000 chiếc.

Thị trường nội địa của họ đang bị kiểm soát bởi Volkswagen hoặc GM thông qua các liên doanh thành lập từ những năm 1980 và 1990.

Sự tăng cường mạnh mẽ của các hãng xe quốc tế tại Trung Quốc từ giai đoạn trước đã giúp đất nước này chuyển từ việc sử dụng xe máy sang sử dụng ô tô.

Tuy vậy, vào thời điểm đó, nền công nghiệp xe hơi của Trung Quốc gần như không có sức mạnh đáng kể. So với các liên doanh với nước ngoài, các nhà sản xuất xe Trung Quốc độc lập thường bị đánh giá thấp hơn ở mọi khía cạnh, từ hệ truyền động, công nghệ đến tiện nghi.

Để thoát khỏi sự chi phối của các hãng xe quốc tế, Trung Quốc đã tập trung mạnh mẽ vào phát triển xe xanh. Từ năm 2012, họ đã đặt ra mục tiêu về doanh số, thúc đẩy trợ cấp và đầu tư nguồn lực vào lĩnh vực này.

Những phát ngôn của Chủ tịch Tập Cận Bình hai năm sau đó đã đánh dấu quyết tâm của Trung Quốc trong việc "nhảy sào" vượt qua các thế lực xe hơi phương Tây hoặc Nhật Bản.

Trong khi Trung Quốc đang "âm thầm" chuyển đổi sang xe điện vào nửa sau của thập kỷ 2010, họ đã nhận được một yếu tố kích thích bất ngờ mạnh mẽ, đó là Tesla.

Đây là hãng xe đầu tiên được phép hoạt động độc lập tại Trung Quốc (trước đó, tất cả các hãng xe khác đều phải hợp tác với một nhà sản xuất xe nội địa).

Việc hoàn thành nhà máy Gigafactory Thượng Hải vào năm 2019 đã tạo ra một tiêu chuẩn mới, đặt ra thách thức cho các nhà sản xuất xe Trung Quốc.

Năm 2024 đã chứng kiến sự thăng hoa của các hãng xe Trung Quốc, dẫn đầu bởi BYD, không còn cảm thấy lo lắng trước sức mạnh của Tesla. Quốc gia này hiện đang bán ra nhiều xe điện hơn bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Chỉ trong năm 2023, có tới 9,5 triệu xe điện được bán ra tại Trung Quốc. Họ cũng kiểm soát phần lớn chuỗi cung ứng pin điện trên toàn cầu.

Kết quả là BYD đã vượt mặt Volkswagen để trở thành hãng xe bán chạy nhất tại Trung Quốc sau nhiều thập kỷ thống trị của đại gia Đức. Họ đã vượt qua cả Tesla để trở thành nhà sản xuất xe điện hàng đầu toàn cầu trong cùng một giai đoạn.

Nếu tính cả nền công nghiệp, Trung Quốc cũng đã vượt qua Nhật Bản để trở thành quốc gia xuất khẩu xe nhiều nhất (4,14 triệu xe, trong đó có 1,55 triệu là xe điện).

Những thành tựu này rõ ràng cho thấy chiến lược của Trung Quốc là đúng đắn và các khoản đầu tư của họ đã mang lại hiệu quả. Bây giờ, người Trung Quốc không còn phải e ngại các hãng xe quốc tế nữa.

Ngược lại, châu Âu và Mỹ đều đặc biệt cảnh giác với các xe Trung Quốc, thậm chí đã và đang thiết lập các chính sách thương mại để bảo vệ các hãng xe của mình, như việc áp thuế nhập khẩu lên đến 100% cho các xe Trung Quốc tại Mỹ.

Trong tình hình như vậy, liệu các hãng xe phương Tây và Nhật Bản có thể tỉnh táo và đấu tranh trở lại để giành lại thị phần và chuỗi cung ứng như cách mà Trung Quốc đã làm trong quá khứ không? Hay họ sẽ dựa vào các biện pháp hỗ trợ và bảo hộ để tránh đối đầu trực tiếp với đối thủ mới? Các giai đoạn tiếp theo trong 10 năm tới của thị trường xe điện toàn cầu chắc chắn sẽ rất đáng chú ý và đầy biến động.